(Panangatur kadagiti biddut ken pangnayon kadagiti nagkurangan iti sinurat ni Arnold Pascual Jose a pakasaritaan ti GUMIL Ilocos Norte a rimmuar iti libro a GUMIL Filipinas: 25 a Tawen (1968-1993) nga impablaak ti GUMIL Filipinas ken El Niño Publishing House idi 1993 ken inedit da Reynaldo A. Duque ken Cles B. Rambaud kangrunaanna iti insurat ni Apo Jose a: “Nailibay ti GUMIL Ilocos Norte iti agarup maysa a dekada (manipud 1979 agingga iti 1982) kalpasan ti maikadua a pannakabangonna.” Daytoy a salaysay, nayababa a bersion ti mairamanto a rummuar iti main-inaw a baro a libro ti autor, ti Sakbay a Lumnek ti Init: Maikadua a Paset. –- Dagiti Editor).

ADTOY dagiti pudno a pasamak iti pakasaritaan ti GUMIL Ilocos Norte a di nairaman ni Apo (Arnold Pascual) Jose iti sinuratna a "REORGANISASION TI GUMIL LAOAG."

Gapu ta di nagballigi ti namindua a daras a pananggandat dagiti beterano a mannurat iti Ilocos Norte a mareorganisar ti GUMIL Ilocos Norte (gapu iti di pannakaatendar dagiti kameng nga agnaed kadagiti adayo nga ili iti probinsia), napanunotmi kada Apo Prescillano N. Bermudez, Jorge S. Ramos, Severino V. Pablo, ken Lina L. Sumaoang a nasaysayaat no mareorganisar nga umuna ti GUMIL Laoag tapno makabuelo dagiti mannurat a taga-Ilocos Norte ken Siudad ti Laoag. Kalpasan ngarud ti panangkiddawko, babaen ti surat, ken ni Apo Peter La. Julian iti pammalubosna kas presidente ti GUMIL Laoag kadagidi a panawen, nareorganisar ken nalabileg ti GUMIL Laoag.

Iti naangay a miting tapno mabuangay ti GUMIL Laoag idi Hulio 24, 1976, napili dagiti sumaganad nga opisial: Jaime P. Lucas, presidente; Severino V. Pablo, bise presidente; Lina L. Sumaoang, sekretaria; Rudy Evans Calixto, tesorero; Benjamin P. Pacris, auditor; Napoleon Claravall, manarawidwid; Jorge S. Ramos, agirakurak; Laoag City Mayor Jose P. Santos, honorary president; dagiti mamagbaga: Mrs. Manuela R. Ablan, Lt. Col. Cosme Draculan, Atty. Wilfred Guerrero, Dr. Juan F. Santos, Mr. Prescillano N. Bermudez, Dean Jeremias A. Calixto, Mr. Daniel M. Gaces, ken Mrs. Ester Santos.

Nagsapata dagiti opisial iti naangay a programa a pannakarambak ti maika-70 nga anibersario ti pannakaipasngay daydi Gob. Roque B. Ablan a maang-angay iti tunggal maika-9 ti Agosto. Ni Dr. Godofredo S. Reyes ti namagsapata kadakuada iti entablado a naipasdek iti rusodan ti Bantay Ermita a nakai-pasngayan ti bannuar a gobernador ti Ilocos Norte.

Iti Agosto 8, wenno iti bisperas ti Ablan Day a panagsapata dagiti opisial, nangangay ti gunglo iti maysa a literary seminar iti Northern Christian College (NCC) nga imatmatonan ni Dr. Santos (mamagbaga). Naglektiur ditoy da Dr. Godofredo S. Reyes, Reynaldo A. Duque, ken Prescillano N. Bermudez. Kalpasan ti seminar, napagnunumuan dagiti agad-adal a timmaripnong a mabuangay ti GUMIL NCC. Indauluan ni Rudy Evans Calixto (tesorero ti GUMIL Ilocos Norte), ti pannakabuangay ti gunglo ket isu met laeng ti napili a presidente.

Nupay nabiit pay a nabuangay, inawat ti GUMIL Laoag ti karit ni Apo Juan S.P. Hidalgo Jr ti BANNAWAG a mangangay koma ti gunglo iti dakdakkel a seminar ken literary seminar-workshop. Sakbay ngarud ti Paskua iti dayta met laeng a tawen, iti Nob. 27-28, naangay ti nasao a panagiinnadal iti Northern Luzon Teachers College (MMSU College of Education itan). Ti panagballigi daytoy a pasken ti kangrunaan a namagbukar iti regta dagiti mannurat iti Laoag ken dagiti taga-sabsabali nga ili ti Ilocos Norte a kameng ti gunglo. Mabalin a makuna pay a ditoy a nangrugi a nagsampaga ti pluma da Edilberto V. Santiago, Jose A. Velasco, Benedicto Tadena, Mario Tejada, Alfonso Visitacion, Carol Salmazan,, Norma Saludares, Dindo Flo. Acosta, ken sabsabali pay.

Paseten ti pakasaritaan ti GUMIL Laoag dagiti dadduma pay a gapuanan ti gunglo kadagidi a panawen a mabalin nga awagan iti “nabalitokan a panawen ti GUMIL Laoag.”

REORGANISASION TI GUMIL ILOCOS NORTE

Sakbay a naggibus ti panagtakem ‘toy numo kas presidente ti GUMIL Laoag idi 1978, inangayko ti pannakapili dagiti sumaruno a mangidaulo iti gunglo. Napili ni Severino A. Pablo a presidente. Kalpasan a naipaima ti rienda ti GUMIL Laoag ken ni Apo Pablo sakbay ti Paskua ti 1978, kinasaritak ni Dekano Jeremias A. Calixto, kaduana da Apo Lorenzo M. Galapir ken Apo Jorge S. Ramos, a mareorganisar koma met ti GUMIL Ilocos Norte. “Panawenen a dakayo nga agtutubo ti mangimaton iti GUMIL Ilocos Norte,” imbalakad idi ni Dekano Calixto.

Kaduak ni Dekano Calixto a nagpirma iti surat a mangawis kadagiti kaprobinsiaan a tumabuno iti miting a maangay iti Enero 14, 1979 para iti reorga-nisasion ti GUMIL Ilocos Norte, impatulodko dagiti surat kalpasan ti Baro a Tawen ti 1979. Naangay ti miting iti opisina ti Ministry of Public Information (MPI) iti Marcos Stadium ti Laoag (opisina da Apo Jorge Ramos), duapulo ket tallo a beterano ken agdadamo a mannurat ti dimmar-ay.

Dagiti napili nga opisial: Jaime P. Lucas, presidente; Virgilio Valdez, bise presidente; Mary Ebitha Y. Dy, sekretaria; Virgie Antonio, katulongan a sekretaria; Napoleon Claravall, tesorero; Isaac Pedrera, katulongan a tesorero; Edilberto V. Santiago, auditor; Mario T. Tejada, manarawidwid; ken da Rudy Evans Calixto ken Benjamin P. Pacris, paraiwaragawag iti prensa ken radio.

Ni met Gob. Elizabeth Edralin Marcos ti napili nga honorary president. Indauluan met da Dona Manuela R. Ablan ken Dekano Jeremias A. Calixto dagiti mamagbaga a pakaibilangan da Hon. Rogelio Agbayani, Hon. Fe Acosta Aguinaldo, Hon. Leonardo Velasco, Rev. Juan F. Santos, Atty. Jimmy Agtang, Atty. Artemio Bumanglag, Atty. Wilfredo Guerrero, Prof. Horencio M. Hernando, Mr. Julio Agcaoili, Mr. Rolly Albano, Mgr. Pedro Alviar, Col. Marcelino L. Barba, Dr. Rodolfo Cabangbang, Mrs. Antonia Cabuyadao, Mr. Amado Crisostomo, Mrs. Ophelia Pablo Fajarda, Mr. Danie M. Gaces, Mr. Jorge S. Ramos, ken Mr. Bernardo Santos.

Dagiti sabsabali pay a nakipagreorganisar iti GUMIL Ilocos Norte, malaksid kadagiti napili nga opisial: Fernando Alonzo, Caroline Salmasan, Nilo Dumlao, Dindo Flo. Acosta, Nemi Ruiz, ken sabsabali pay nga agdadamo ken agessem nga agbalin a mannurat.

Kas pakalaglagipan iti okasion, nagraragup dagiti timmaripnong iti maysa a ladawan a rinetrato ni Apo Ramon Tumaneng ti MPI. Awan iti ladawan ni Apo Jorge S. Ramos ta iti dayta nga aldaw, nagpa-Manila ta maipaayan iti pammadayaw gapu iti naisangsangayan a panagserbina iti gobierno. Naipablaak daytoy a ladawan iti maika-138 a panid ti Sakbay a Lumnek ti Init, umuna a libro nga impablaak ti GUMIL Ilocos Norte iti pannarabay ti GUMIL Filipinas (wen, saan a proyekto ti GUMIL Laoag ken GUMIL Filipinas daytoy, kas inlanad ni Apo Jose iti panid 80 ti GUMIL Filipinas: 25 a Tawen).

Maipanggep met iti Sakbay a Lumnek ti Init, natipon ditoy dagiti umuna a 50 a dandaniw ‘toy numo ‘toy biang ken nakairamanan ti 52 a dandaniw ti sangapulo ket lima a kameng ti GUMIL Ilocos Norte, da Emma Sol. Pasion Aguinaldo ti Batac, Jeremias A. Calixto ti Vintar, Mary Ebitha Y. Dy ti Laoag ken Batac, Lorenzo M. Galapir ti Vintar, Boni A. Mendoza ti Badoc, Severino V. Pablo ti Laoag, Benedicto Tadena ti Dingras, Mario T. Tejada ti Piddig, Conrado F. Quiamas ti Laoag, Clesencio B. Rambaud ti Pinili, Cecilia Pacis Aribuabo ti Vintar, Jorge S. Ramos ti Laoag, Ridu Evans Calixto ti Vintar, ken Rodolfo P. Lucas ti Laoag.

Malaksid iti pannakaipablaak ti Sakbay a Lumnek ti Init, maibilang pay a kangrunaan a gapuanan ti GUMIL Ilocos Norte iti 1979 ti pannakaangay ti maysa a literary seminar-workshop a nagbuligan ti gunglo ken ti MPI iti Nob. 17-18 iti San Nicolas Central School, San Nicolas, I.N.

Iti dayta met laeng a tawen, iti Pebrero 1, 1979, nangrugiak kas Public Relations Officer ti NACIDA Region I ket agopisinaak iti San Fernando, La Union. Kiniddawko ken ni Virgilio V. Valdez, bise presidente ti GUMIL Ilocos Norte, nga idauluanna pay laeng ti gunglo. Inallawatko met laeng ti nasao a pagrebbengan idi nagsubliak iti Ilocos Norte kas Officer In Charge ti NACIDA Ilocos Norte.

Iti pannakaangay ti GUMIL Filipinas National Convention iti Suso ni Aran Beach Resort, Sta. Maria, I.S. idi Abril 18-19, 1981, nagnunumuan dagiti opisial ken kameng ti GUMIL Ilocos Norte ti panangpilida kadagiti baro nga opisial ti gunglo. Ditoy a napili dagiti sumaganad: Jaime P. Lucas, presidente; Lorenzo M. Galapir, bise presidente; Caroline Salmasan, sekretaria; Severino V. Pablo, tesorero; Dindo Flo. Acosta, auditor; Cherry Agabin, manarawidwid; Edgar Aguino, agirakurak iti prensa; ken Nemesio Ari. Ruiz, agirakurak iti radio.

Dagiti mamagbaga: Dekano Jeremias A. Calixto, Mr. Gregorio T. Amano, Atty. Jaime V. Agtang, Dona Manuela R. Ablan, Hon. Alfonso Ruiz, Dr. Micaela Andres, Mrs. Ester Santos, Jorge S. Ramos, Virgilio Valdez, ken Napoleon Claravall.

Nagsapata dagiti opisial, iti sanguanan dagiti amin a delegado iti GF Convention, babaen ken ni Dr. Godofredo S. Reyes, presidente ti GF. Inimatangan pay ni Ms. Phoebe Lindawan, umuna a Miss GUMIL Filipinas, dayta a panagsapata.

Iti dayta met laeng a kombension, napili ‘toy numo ‘toy biang, kaduak ni Severino V. Pablo, a kameng ti hunta direktiba ti GF. Nagpaay met ni Mrs. Pacita Saludes a kas kangrunaan a sangaili iti kombension.

Iti dayta a tawen a rinugian ti GUMIL Ilocos Norte ti tignay a panang-buangay kadagiti GUMIL kadagiti nadumaduma nga ili ti Ilocos Norte. Nabuangay (ngem di nagnayon) ti GUMIL Piddig nga idauluan ni Apo Amado Crisostomo. Nabuangay met (ngem di met nagnayon) ti GUMIL Sarrat nga idauluan ni Apo Isaac Pedrera.

TI AMIANAN

Iti pakasaritaan ti GUMIL Ilocos Norte, nakallalagip ti Setiembre 11, 1981 ta saan laeng a panagkasangay daytoy ni Presidente Ferdinand E. Marcos no di pay ket naigiddan itoy a petsa a rimmuar ti umuna a bilang ti Amianan, Timek ti Kailokuan, maysa a pagiwarnak a tabloid a puro Iluko ti naaramat a lengguahe, a nakitinnulonganna iti GUMIL Ilocos Norte, GUMIL Laoag, MPI/NMPC (National Media Production Center) a nangipasngay. Ni Apo Juan Buted ti Financier-Publisher, ti Community Press ti nangimaldit, ken nagpaayan met dagiti sumagad iti Editorial Board: Severino V. Pablo, Jorge S. Ramos, Jaime P. Lucas, Peter La. Julian, ken Elmer Peredo. Editorial Consultant da Dr. Godofredo S. Reyes, Atty. Agelito G. Grande, ken Atty. Jaime V. Agtang. Nagpaay ti Amianan a pakaipablaakan dagiti gapuanan dagiti kameng ti GUMIL a kas kadagiti sarita, nobela, salaysay, ken daniw, agraman damdamag. Adda met rimmuar a 11 nga isyu daytoy sakbay a nagkupin.

TAWEN 1982

Iti met laeng Suso ni Aran Beach Resort a naangay ti literary seminar-workshop ti GUMIL Filipinas iti 1982. Mismo a ni Direktor Renato Ma. Peralta, pangulo ti opisina a pagpaayak, ti kangrunaan a sangaili. Kas iti napalabas a tawen, naangay met laeng ditoy ti eleksion ti GUMIL Ilocos Norte. Dagiti napili nga opisial: Jaime P. Lucas, presidente; Virgilio Valdez, bise presidente; Amancia del Rosario, sekretaria; Caroline Salmasan, katulongan a sekretaria; Carlone Daoang, tesorero; Bonifacio Caraang ken Cherry Agabin, manarawidwid; ken da Jose A. Velasco ken Francisco Verdadero, PIOs.

Mainaig itoy, lawlawaganmi a saan a nangrugi ti panagakem ni Apo Severino V. Pablo kas presidente ti GUMIL Ilocos Norte idi 1982, kas sinurat ni Apo Jose. Ti kinapudnona, iti dayta a tawen a naggibus ti panagtakem ni Apo Pablo kas presidente ti GUMIL Laoag. Iti dandani panaggibus met dayta a tawen, naammuak a pagsubsubliennakon ni Direktor Peralta iti Regional Office ti NACIDA isu a nangawagak iti eleksion ti GUMIL Ilocos Norte sakbay ti Paskua tapno mapili dagiti sumaruno nga opisial ti gunglo. Ditoy a napili ni Apo Pablo kas presidente. Kaduana a napili da: Vidal Valdez, bise presidente; Amancia Pugat del Rosario, sekretaria; Emma Sol. Pasion Aguinaldo, tesorera; Elizabeth B. Madarang, auditor; Jose Velasco, manarawidwid; ken da Carlone Daoang ken Caroline Salmasan, PIOs. Mamagbaga: Mrs. Manuela R. Ablan, Atty. Jimmy Agtang, Dir. Renato Ma. Peralta, Dean Gregorio T. Amano, Ret. Dean Jeremias A. Calixto, ken Atty. Efren O. Ramos.

Kaudian a kadakkelan a pasken ti GUMIL Ilocos Norte idi 1982 babaen iti panangidaulo ‘toy numo ti “Seminar iti Panagsurat iti Warnakan ken Kurditan Ilokano” a nagbubuligan ti GUMIL Ilocos Norte, GUMIL Laoag, GUMIL Vintar, MMSU-IT ken iti pannarabay ti Office of Media Affairs (dati nga MPI). Naangay daytoy iti MMSU-IT idi Okt. 23-24, 1982. Nagpaay a keynote speaker ni Atty. Guerrero Cirilo, Regional Director ti OMA.